Amerika Birleşik Devletleri mahkemesi, Covid-19 pandemisi süresince Çin'in sağlık malzemelerini istifleyerek durumu kötüleştirdiğine karar vererek önemli bir tazminat cezası verdi. Bu karar, uluslararası hukuk ve ülke ilişkileri açısından dikkat çekici gelişmelere yol açabilecek bir nitelik taşıyor. Mahkeme, Çin hükümetinin sağlık malzemelerini sistematik bir biçimde istife ederek, dünya genelinde pandeminin etkilerini artırdığı, bu eylemin ise birçok ülkenin sağlık sistemlerini olumsuz etkilediği sonucuna vardı.
"Covid-19 pandemisi döneminde, sağlık malzemeleri ve kişisel koruyucu ekipmanı (PPE) temin etme hususunda yaşanan zorlukların, Çin'in malzemeleri istifleme eylemiyle bağlantılı olduğu iddiaları değerlendirildi. Mahkeme, Çin'in satış fiyatlarını manipüle ederek, dünya genelinde gerekli tıbbi malzemelerin teminini engellemeye yönelik adımlar attığını ortaya koydu," dedi ABD Yüksek Mahkeme başkanı. Bu durum, birçok ülkenin sağlık bakanlıklarının zor durumda kalmasına ve birçok insanın ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşmasına yol açtı.
Mahkemenin verdiği tazminat miktarı ise dudak uçuklatan cinsten. Çeşitli ülkelerin pandemi süresince yaşadıkları maddi kayıpların tazmin edilmesi amacıyla belirlenen bu tazminatın, Çin'in daha önce benzer sebeplerle açılan davalar karşısında yaptığı savunmalarla başa çıkıp çıkamayacağı merak konusu. Bazı hukuk uzmanları, bu kararın uluslararası ilişkilerde bazı gerginliklere yol açabileceğini öngörüyor.
Bu mahkeme kararı, sadece tazminatla kalmayıp, aynı zamanda Çin'in dünya üzerindeki itibarını da zedeleme potansiyeline sahip. ABD ve diğer batılı ülkeler, bu kararla birlikte Çin'in pandeminin yayılmasında ve dünya sağlık sistemlerinin zayıflamasında önemli bir rol oynadığı görüşünü daha da güçlendirmiş durumda. Uzmanlar, bu durumun özellikle ticaret, diplomasi ve uluslararası iş birliği üzerinden etkilerini hissettirebileceğini belirtiyor.
Çin hükümetinin bu mahkeme kararına karşı nasıl bir yanıt vereceği ise merakla bekleniyor. Daha önce birçok uluslararası davada benzer durumlarla karşılaşan Çin, yanıt verme konusunda sert ve direnişçi bir tutum sergileyebiliyor. Uzmanlar, gelecekte bu tür davaların artabileceğini ve pandemi gibi küresel meselelerde uluslararası hukukun daha da önemli hale geleceğini öngörüyor.
Sonuç olarak, ABD mahkemesinin bu kararının, sadece Covid-19 dönemiyle sınırlı kalmayıp, gelecekteki uluslararası hukukun şekillenmesinde de etkili olabileceği düşünülüyor. Global sağlık meseleleri üzerinden yürütülen davalar, artık ülkelerin birbirleriyle olan ilişkilerini yeniden gözden geçirmelerine neden olabilir. Tüm bu gelişmelerin yanında, kullanıcıların sağlık ve güvenliğini koruma adına ülkelerin alacakları önlemler de büyük bir merak konusudur.
